E-bike wiki
Wat is een elektrische fiets?
Een elektrische fiets is een fiets voorzien van een hulpmotor. Dat betekent dat u te allen tijde zelf moet blijven trappen; de hulpmotor ondersteunt u. Er zijn elektrische fietsen waarbij u ook puur op de motor kunt rijden, maar voor de wet verandert het voertuig dan in een snorfiets of brommer, afhankelijk van de maximum snelheid.
Voordelen
Nadelen
Een e-bike is een fiets. Dezelfde nadelen gelden ook hier:
Wat voor soort elektrische fietsen zijn er?
De eerste elektrische fiets was bedoeld als fiets voor mensen met een fysieke beperking. Dankzij de extra ondersteuning konden deze mensen wel fietsen met alle voordelen van dien. Inmiddels is dit allang niet meer de enige groep mensen die kiest voor het gebruik van een e-bike. De motoren en accu’s zijn nu zo goed dat van vrijwel elk type fiets ook een elektrische variant te krijgen is. Een ruwe onderverdeling van elektrische fietsen is als volgt:
E-Bike
Dit zijn elektrische fietsen met een ondersteuning tot 25 km/u. Deze fietsen worden veel gebruikt voor dagelijks gebruik, recreatief gebruik en woon- werkverkeer tot 15 km enkele reis.
Speed Pedelec of High Speed E-Bike
Dit zijn veelal futuristisch ogende modellen met een grote accucapaciteit en een zeer sterke motor. Deze fietsen ondersteunen tot een snelheid van 45 km/u. Speed Pedelecs worden met name ingezet als alternatief voor auto of brommer voor woon- werkverkeer bij afstanden tot 40 km enkele reis.
Elektrische bakfietsen
Zeer populair in de stad. Dankzij de hulpmotor zijn bakfietsen tegenwoordig niet meer log en traag, maar manoeuvreren ze soepel en snel door het stadse verkeer. Elektrische bakfietsen worden door particulieren vooral ingezet voor het transport van kinderen. Daarnaast gebruiken bezorgdiensten de elektrische bakfiets steeds vaker voor het vervoeren van goederen. Hierbij is de bakfiets hét milieuvriendelijke antwoord op de vervuilende (diesel) bestelwagens. En bovendien sneller in de stad voor de ‘last mile delivery’.
Elektrische driewielers
Als fietsen niet meer de normaalste zaak van de wereld is, door medische problemen of andere complicaties, dan is de elektrische driewieler hier wellicht oplossing voor. Elektrische driewielers zijn perfect voor diegene die problemen hebben met evenwicht, maar toch nog graag willen fietsen. De drie wielen zorgen voor stabiliteit, waardoor op- en afstappen veilig en makkelijk is.
Hoe werkt een elektrische fiets?
Hierboven hebben wij uitgelegd dat een fiets elektrisch wordt gemaakt door toevoeging van de hulpmotor en de accu. Daarmee is niet alles gezegd. Een elektrische fiets weet hoeveel hij moet ondersteunen dankzij sensoren. Op basis van sensoren kunnen we twee groepen elektrische fietsen maken: De e-bike met enkel een rotatiesensor en de e-bike met rotatiesensor én krachtsensor.
E-bike met rotatiesensor
Zodra u gaat fietsen registreert de sensor een rotatie (immers: de trappers en dus ook de wielen gaan draaien).
De sensor geeft op dat moment het signaal aan de motor om bij te springen. Zodra de pedalen ongeveer een kwartslag zijn gedraaid slaat de motor aan. Hoe hard de motor meehelpt kunt u handmatig instellen. Elektrische fietsen met alleen een rotatiesensor zorgen voor een constante ondersteuning die soms iets vertraagd over kan komen.
E-bike met een rotatiesensor en een krachtsensor (of trapkrachtsensor)
Deze e-bike is slimmer dan een e-bike met enkel een rotatiesensor. Vaak zijn ze wel wat duurder. De krachtsensor registreert, zoals de naam al doet vermoeden, de trapkracht van de berijder en past de kracht van de motor daarop aan. In de praktijk betekent dit dat de motor uw kracht versterkt. Dus als u veel kracht op het pedaal geeft tijdens het klimmen of versnellen geeft de motor ook veel kracht. Als u daarentegen weinig kracht uitoefent op het pedaal omdat u door een bocht gaat of een constante snelheid wil fietsen dan geeft de motor minder hulp. Het fietsen voelt daarmee dus natuurlijker.
Motor Elektrische Fiets
De motor van een elektrische fiets kan op drie plaatsen in de fiets worden verwerkt: in het voorwiel, in het achterwiel of in het midden bij de trapas. Alle drie de motoren hebben hun eigen voor- en nadelen. De motor zorgt voor trapondersteuning. Eigenlijk is dit een constante wind mee. U kunt zelf instellen hoeveel ondersteuning de motor geeft, vaak met knoppen op het stuur. Alle moderne motoren hebben een goede vrijloop, wat betekent dat de fiets soepel rolt als er geen ondersteuning gevraagd wordt. In dit hoofdstuk gaan we in op de voor- en nadelen van elke locatie.
Voorwielmotor
De voorwielmotor is het meest voorkomend. Dit komt omdat het de eenvoudigste plaats is om een motor te monteren in een fiets. Men hoeft immers alleen het voorwiel te vervangen voor een wiel met een motor en een plekje voor de accu te zoeken en de fiets is elektrisch. De accu wordt bij een fiets met voorwielmotor vaak in de bagagedrager verwerkt. Dit zorgt voor een fijne gewichtsverdeling van de fiets: motor vóór, accu achter. De motor in het voorwiel zorgt dat de fiets als het ware vooruit wordt getrokken via het voorwiel. Omdat u als fietser het achterwiel aandrijft zorgt dat ervoor dat beide wielen worden aangedreven. Sommige mensen ervaren dit als een onnatuurlijk gevoel. Een voorwielmotor werkt meestal met enkel een rotatiesensor. Er zijn een paar modellen die zowel met een kracht- als een rotatiesensor werken. Deze fietsen zijn wel meteen wat hoger geprijsd. Een belangrijk voordeel van de voorwielmotor is dat er geen beperking is in de verdere afmontage van de fiets. Alle soorten versnellingen passen op deze fietsen. De verschillende soorten versnellingen worden later behandeld. Meestal wordt er gekozen voor de naafversnelling. Dit zijn 7 of 8 versnellingen in de achternaaf en de fiets heeft een gesloten kettingkast. Dit zorgt voor veel minder onderhoud en er kan bij stilstand teruggeschakeld worden.
Voordelen voorwielmotor
Nadelen voorwielmotor
Achterwielmotor
De achterwielmotor zien we het meest terug bij fietsen met een derailleurversnelling: het open versnellingssysteem waarbij ketting en tandwielen zichtbaar zijn. Dit komt omdat de motor in het achterwiel geen ruimte overlaat voor een naafversnelling. In de naaf is immers de motor al verwerkt. Sinds kort is er een alternatief: Pinion. Dit is een versnelling gemonteerd op de trapas. Omdat de achterwielmotor net als u het achterwiel aandrijft voelt dit natuurlijker dan de voorwielmotor. Ook werkt een achterwielmotor vaak met een krachtsensor waardoor de ondersteuning meer op de bereider wordt aangepast. Bij fietsen met een achterwielmotor kan de accu ook in de bagagedrager worden verwerkt, maar vaak zien we de accu terug in het frame zo dicht mogelijk bij de trapas tussen de wielen en laag bij de grond. Dit komt de rijeigenschappen zeer ten goede.
Voordelen achterwielmotor
Nadelen achterwielmotor
Middenmotor
De laatste tijd heeft de middenmotor een enorme vlucht genomen. De middenmotor zit verwerkt in de fiets bij de trapas. Dit zorgt ervoor dat het gewicht van de motor op het laagste punt tussen de wielen zit. De allerbeste plek voor de rijeigenschappen. Daarom zien we bij elektrische mountainbikes dat er meestal gebruik wordt gemaakt van een middenmotor. Een middenmotor werkt altijd met een rotatiesensor en een krachtsensor. Deze zorgen ervoor dat de kracht van de motor, gecombineerd met uw kracht, naar het achterwiel gaat. Dit geeft een continu gevoel van wind in de rug. Omdat de motor in het frame verwerkt wordt kan de fabrikant geen gebruik maken van een standaard fietsframe. Een fiets met een middenmotor is in de basis ontwikkeld als een e-bike, dus niet een “gewone fiets” waar een motor aan toegevoegd is. Omdat een middenmotor op de trapas is aangesloten zit er een overbrenging met tandwielen in. Deze maakt geluid. Ook hier geldt: probeer uit of u dit storend vindt. De verschillende merken motoren maken ook verschillende geluiden. Waar u het ene geluid storend kunt vinden, vindt u dat bij een andere wellicht helemaal niet.
Voordelen middenmotor
Nadelen middenmotor
Ondersteuning
De hoeveelheid ondersteuning is bij de meeste elektrische fietsen een keuze. De ene fiets biedt veel ondersteuning, de andere heeft minder opties. Veel fietsen hebben een kastje op het stuur met wat knoppen en een display. U kunt dan vaak kiezen uit 3 of 4 niveaus van ondersteuning, de verlichting aan of uitzetten en de weergave van het display aanpassen. Sommige fietsen hebben minder opties. Immers: wat er niet op zit kan ook niet stuk. Bij deze fietsen is de keuze 'aan' of 'uit'. Vaak zien we dit bij no-nonsense fietsen voor verhuur of stevig dagelijks gebruik. Ook bestaan er fietsen met een zogenaamde 'clean look'. Dit betekent geen kabels, kastjes, knopjes et cetera. Ieder merk heeft zijn eigen systeem en zijn eigen overtuiging. Wederom geldt: kijk en probeer wat bij u past.
Actieradius
De meest gestelde vraag en tevens de lastigste om te beantwoorden is: Hoe ver rijdt een elektrische fiets op één acculading: de actieradius? Hoewel dit de laatste tijd steeds minder een probleem wordt, is het nog steeds een zorgpuntje voor veel mensen. De eerste elektrische fietsen hielden het na een kilometer of twintig voor gezien. Even naar huis fietsen was dan geen sinecure; de fietsen waren loodzwaar. De techniek heeft niet stilgezeten en van een actieradius van 100km kijken wij allang niet meer op. Het dubbele is zelfs mogelijk. Maar wat betekent dat, een actieradius van 100km?
De meeste mensen rijden gemiddeld zo’n 20 kilometer per uur op hun e-bike. 100 Kilometer fietsen staat gelijk aan 5 uur non stop fietsen (van ’s morgens 10:00 tot ’s middags 15:00 uur zonder te stoppen). Dat komt bijna niet voor. Mocht u dit wel doen, dan is het leuk om te weten dat heel veel restaurants, cafés en hotels tegenwoordig een oplaadservice hebben voor elektrische fietsen. Als u dan 5 uur heeft gefietst, is een kopje koffie met een taartje wel verdiend. Neem daar even de tijd voor en u kunt er weer flink tegenaan. De fiets kan dat in ieder geval wel...
Waardoor wordt de actieradius beïnvloedt?
Natuurlijk kunnen niet alle elektrische fietsen zomaar 100 kilometer rijden op één acculading. Er zijn verschillende factoren die de actieradius kunnen verkleinen, of juist kunnen vergroten.
Om te beginnen: de accu. De capaciteit van de accu wordt weergegeven in wattuur. Dit getal geeft als het ware de tankinhoud van de fiets weer. Elektrische fietsen hebben doorgaans een accugrootte van tussen de 300 en 600Wh. Natuurlijk zijn er uitzonderingen. In sommige fietsen kunnen twee accu’s van 500Wh. Dan heb je dus 1000Wh tot uw beschikking. Veel ’Wh’s’ zorgen dus voor meer kilometers, maar dat is niet de enige bepalende factor.
Het weer is ook van grote invloed. Een accu werkt het best rond de 20 graden Celsius. Wordt het kouder, of gaat het zelfs vriezen, dan neemt de capaciteit af. Hier zijn geen standaard rekensommetjes voor. U zult het dus zelf moeten ervaren. Een (lithium ion) accu kan minder goed energie opnemen en afgeven bij een lage temperatuur.
Daarnaast lijkt het verbruik van de elektrische fiets op dat van de auto, alleen luistert het wat nauwer. Zorg altijd dat de bandenspanning goed is. Zachte banden zorgen voor een hogere rolweerstand (en meer slijtage). Stevig oppompen is dus belangrijk, maar nooit meer pompen dan op de band staat aangegeven.
Het gebruik van de juiste versnelling is ook belangrijk. Wij zijn graag lui en zetten de fiets in de zwaarste versnelling, met de motor in de hoogste ondersteuning. Met weinig trapomwentelingen fiets je dan toch lekker hard. Dit trekt de accu snel leeg. Schakelt u terug en trapt u niet te zwaar? Dan kunt u zomaar de actieradius verdubbelen. Hoe zwaar is de fiets beladen? Hierbij geldt het totaalgewicht dat verplaatst moet worden. Zo heeft het meenemen van een huisdier of tassen met boodschappen ook invloed op de actieradius.
De waardes die fabrikanten opgeven zijn altijd getest onder laboratoriumomstandigheden. In de praktijk komen we die niet echt tegen. Fijn dus dat iedereen ongeveer gelijk meet, maar houd rekening met lagere waardes dan de fabrikant belooft. Tot slot heeft een accu niet het eeuwige leven: zijn capaciteit neemt af. Of u hem nou vaak gebruikt of niet, ieder jaar doet hij het een stukje minder.
Plek van de accu
De accu is een zeer belangrijk onderdeel van de elektrische fiets. De accu is niet alleen, zoals eerder gezegd, de tankgrootte, maar bepaalt ook de rijeigenschappen van de fiets.
Ondanks dat ze steeds lichter worden zijn accu’s nog steeds flink aan het gewicht. Houd rekening met zo’n drie kilo per accu. De accu wordt op verschillende plekken in de fiets verwerkt:
Op, aan of in de bagagedrager, tussen het achterwiel en zadelbuis of op/in het frame. Let er ook altijd op of een accu uitneembaar is. Dit kan van belang zijn omdat de fiets in een berging of schuur staat zonder stroomvoorziening. Als de accu niet van de fiets verwijderd kan worden is het lastig opladen.
Het onderhoud van de accu
De accu is een kostbaar onderdeel van de elektrische fiets. Het is dan ook belangrijk om te weten dat u met het juiste gebruik de levensduur van de accu zo groot mogelijk kunt laten zijn. Een accu slijt. Dat is niet direct zichtbaar, maar wel merkbaar bij de actieradius. Ieder jaar zal de capaciteit iets afnemen, ook als de accu niet gebruikt wordt. De capaciteit van de accu is meestal wel goed te meten met speciale apparatuur. Een gespecialiseerd dealer kan dit voor u doen. Er zijn verschillende soorten accu’s. Voor het juiste gebruik is het belangrijk om te weten welk soort accu in uw fiets zit.
Accu capaciteit
Naast het voltage van de accu is de capaciteit van belang voor de berijder. De capaciteit van een accu wordt in Wh (Watt/hour, oftewel Watt-uur) aangegeven. U kunt dit zien als de tankinhoud: hoe groter het aantal Wh, hoe langer u kunt rijden met een accu. Natuurlijk is hier een belangrijke nuance. Een 400Wh accu zal in een bakfiets minder kilometers mee kunnen helpen dan bij een lichtgewicht toerfiets.
De bakfiets is zwaarder en de motor zal meer vermogen moeten leveren (en dus meer energie nodig hebben) om te kunnen helpen. Hetzelfde geldt voor een speed pedelec: hogere snelheid vraagt meer vermogen en dus meer energie. Om het voor u eenvoudiger te maken kunt u rekening houden met het volgende: de minimale accucapaciteit van een moderne elektrische fiets is 300Wh. De maximale capaciteit momenteel rond de 1000Wh. Dit is, door de verschillende omstandigheden, niet uit te drukken in een hoeveelheid kilometers. U heeft nu wel een indruk waar de accu van uw keuze zich in het spectrum bevindt.
Gewicht Elektrische Fiets
De tijd dat de elektrische fiets meer dan 30 kilo weegt is voorbij. Toch weegt een elektrische fiets altijd meer dan een gewone fiets. Het is immers een gewone fiets waarbij een motor en accu zijn toegevoegd. Bij niet elektrische fietsen loopt het gewicht grofweg uiteen van 6 kilo (zeer lichte racefiets) tot 25 kilo (degelijke transportfiets). Een elektrische fiets weegt hetzelfde plus het gewicht van motor en accu, samen vaak een kilo of 6. De lichtste elektrische racefiets weegt momenteel zo’n 11 kilo, maar een degelijke transportfiets gaat ruim over de 35 kilo heen. Er is dus geen standaard gewicht voor een elektrische fiets. Ter vergelijking: een elektrische stadsfiets weegt over het algemeen tussen de 22-26 kg.
Het is verstandig om van tevoren te bedenken hoe belangrijk het gewicht van de fiets voor u is. Bergt u de fiets bijvoorbeeld altijd op in uw kelder onder uw huis of appartementencomplex? Dan moet u de fiets waarschijnlijk langs een trap omhoog en omlaag rollen. Hierbij speelt het gewicht een belangrijke rol. Veel elektrische fietsen hebben een speciale loopstand, waarbij de motor meehelpt op wandeltempo. Wanneer u enkel woon-werk verkeer doet met de fiets, de fiets nooit optilt en nooit met de fiets aan de hand loopt, dan is het gewicht voor u veel minder van belang.
De plek waar de motor en accu zich in de fiets begeven bepalen ook de hanteerbaarheid. Heeft u een e-bike met de motor in het voorwiel, dan zult u merken dat u de voorkant van de fiets minder makkelijk optilt. Zit de motor in het achterwiel, dan is de voorkant licht en is de fiets makkelijker handelbaar als u met de fiets loopt.
Veel mensen nemen de elektrische fiets mee op vakantie, achterop de auto of op de dissel van de caravan. Ook hierbij is het gewicht van belang. Niet alleen omdat u de fiets simpelweg op de drager zult moeten tillen, maar ook omdat het gewicht van de fiets(en) gauw aan de maximale kogeldruk van de auto komt. Houd er altijd rekening mee dat u bij het gewicht van beide fietsen het gewicht van de drager meetelt om te controleren of u de maximale kogeldruk niet overschrijdt.
Aandrijflijn
De aandrijflijn van de fiets zorgt, zoals de naam doet vermoeden, voor de aandrijving van de fiets. Ook hier is een aantal verschillende soorten van met elk zijn eigen voor- en nadelen. Alle soorten kennen we al van de normale, niet-elektrische, fietsen.
Ketting
Veruit de meeste fietsen zijn voorzien van een ketting & tandwielaandrijving. Deze kettingen lijken allemaal op elkaar, maar grof gezegd zijn er twee varianten; een type voor fietsen met een naafversnelling (of zonder versnelling) en een type voor fietsen met een derailleurversnelling.
Voordelen
Nadelen
Riemaandrijving
Steeds vaker worden fietsen uitgevoerd met een tandriemoverbrenging ook wel beltdrive genoemd. Dit is een betrouwbare techniek die uit de automotive branche komt.
Voordelen
Nadelen
Versnellingen
De naafversnelling
De naafversnelling is een gesloten systeem waarbij de versnellingen zijn weggewerkt in de achternaaf van de fiets. Meestal heeft de fiets dan een gesloten en daarmee onderhoudsarme kettingkast. Het aantal versnellingen varieert van 3 tot maximaal 14 versnellingen. De uitzondering op deze regel is de traploze naafversnelling van het merk Enveolo / NuVinci. Een naafversnelling wordt altijd gecombineerd met een voorwiel- of middenmotor.
Voordelen
Nadelen
De derailleurversnelling
Dit is het 'open' versnellingssysteem. Een derailleurversnelling zit meestal op de sportievere fietsen en vinden we ook terug op racefietsen en mountainbikes. Er zijn grote kwaliteitsverschillen in dit type versnelling. Het merk en type van versnelling is daarom van grote invloed op de prijs. Het aantal versnellingen varieert van 9 tot maar liefst 30 verzetten. Bij de derailleurversnelling zijn alle types motoren mogelijk, dus zowel voorwiel-, achterwiel- en middenmotor zijn een optie. Een derailleurversnelling heeft vaak meer versnellingen dan een gesloten naafversnelling. Voordeel hiervan is dat de verzetten dichter bij elkaar liggen en dat u dus eerder de juiste cadans (aantal trapomwentelingen) vindt. Ook heeft een derailleurversnelling de laagste rolweerstand. De fiets rijdt dus lichter en dit is gunstig voor de actieradius.
Voordelen
Nadelen
Pinion versnelling
Dit specifieke systeem wordt gemonteerd op de plek van de trapas. In feite is dit een 'versnellingsbak' voor de fiets. U heeft de keuze tussen 9 of 18 versnellingen die op traditionele wijze worden bediend met een draaiknop op het stuur. Dit volledig gesloten systeem heeft als grote voordeel dat er in combinatie met een achterwielmotor tóch een onderhoudsarme aandrijflijn kan worden gecreëerd.
Voordelen
Nadelen
Elektrische versnelling
Een aantal naaf- en derailleurversnellingen kan worden uitgevoerd met een elektronische bediening. In sommige gevallen heeft deze ook nog een automaatfunctie waarbij de cadans (aantal trapomwentelingen p/min) door de gebruiker in te stellen is.
Voordelen
Nadelen
Ervaar het zelf
Probeer zelf een elektrische fiets uit bij E Bike Masters
Een elektrische fiets is een fiets voorzien van een hulpmotor. Dat betekent dat u te allen tijde zelf moet blijven trappen; de hulpmotor ondersteunt u. Er zijn elektrische fietsen waarbij u ook puur op de motor kunt rijden, maar voor de wet verandert het voertuig dan in een snorfiets of brommer, afhankelijk van de maximum snelheid.
Voordelen
- Groter bereik: U legt makkelijker grotere afstanden af en komt niet bezweet aan op de plaats van bestemming
- Meer beweging: U laat eerder de auto of scooter staan, of verkiest de e-bike boven het openbaar vervoer
- Goedkoper: Bij een elektrische fiets is alles goedkoper dan bij de auto. De brandstof (elektriciteit), onderhoud, onderdelen en verzekering, allemaal voordeliger dan bij de auto.
- Sneller: Met name in stedelijk gebied is de e-bike vaak sneller dan andere vervoersmiddelen
- Gezonder: U moet blijven trappen, dus lichaamsbeweging blijft
- Leuker: Lichaamsbeweging maakt blij. Frustraties van files, stoplichten, vertraging, etc. geldt niet bij elektrische fietsen
Nadelen
Een e-bike is een fiets. Dezelfde nadelen gelden ook hier:
- Als het regent word je nat
- Er kan maar één (volwassen) persoon op
- Een e-bike kost meer dan een normale fiets.
Wat voor soort elektrische fietsen zijn er?
De eerste elektrische fiets was bedoeld als fiets voor mensen met een fysieke beperking. Dankzij de extra ondersteuning konden deze mensen wel fietsen met alle voordelen van dien. Inmiddels is dit allang niet meer de enige groep mensen die kiest voor het gebruik van een e-bike. De motoren en accu’s zijn nu zo goed dat van vrijwel elk type fiets ook een elektrische variant te krijgen is. Een ruwe onderverdeling van elektrische fietsen is als volgt:
E-Bike
Dit zijn elektrische fietsen met een ondersteuning tot 25 km/u. Deze fietsen worden veel gebruikt voor dagelijks gebruik, recreatief gebruik en woon- werkverkeer tot 15 km enkele reis.
Speed Pedelec of High Speed E-Bike
Dit zijn veelal futuristisch ogende modellen met een grote accucapaciteit en een zeer sterke motor. Deze fietsen ondersteunen tot een snelheid van 45 km/u. Speed Pedelecs worden met name ingezet als alternatief voor auto of brommer voor woon- werkverkeer bij afstanden tot 40 km enkele reis.
Elektrische bakfietsen
Zeer populair in de stad. Dankzij de hulpmotor zijn bakfietsen tegenwoordig niet meer log en traag, maar manoeuvreren ze soepel en snel door het stadse verkeer. Elektrische bakfietsen worden door particulieren vooral ingezet voor het transport van kinderen. Daarnaast gebruiken bezorgdiensten de elektrische bakfiets steeds vaker voor het vervoeren van goederen. Hierbij is de bakfiets hét milieuvriendelijke antwoord op de vervuilende (diesel) bestelwagens. En bovendien sneller in de stad voor de ‘last mile delivery’.
Elektrische driewielers
Als fietsen niet meer de normaalste zaak van de wereld is, door medische problemen of andere complicaties, dan is de elektrische driewieler hier wellicht oplossing voor. Elektrische driewielers zijn perfect voor diegene die problemen hebben met evenwicht, maar toch nog graag willen fietsen. De drie wielen zorgen voor stabiliteit, waardoor op- en afstappen veilig en makkelijk is.
Hoe werkt een elektrische fiets?
Hierboven hebben wij uitgelegd dat een fiets elektrisch wordt gemaakt door toevoeging van de hulpmotor en de accu. Daarmee is niet alles gezegd. Een elektrische fiets weet hoeveel hij moet ondersteunen dankzij sensoren. Op basis van sensoren kunnen we twee groepen elektrische fietsen maken: De e-bike met enkel een rotatiesensor en de e-bike met rotatiesensor én krachtsensor.
E-bike met rotatiesensor
Zodra u gaat fietsen registreert de sensor een rotatie (immers: de trappers en dus ook de wielen gaan draaien).
De sensor geeft op dat moment het signaal aan de motor om bij te springen. Zodra de pedalen ongeveer een kwartslag zijn gedraaid slaat de motor aan. Hoe hard de motor meehelpt kunt u handmatig instellen. Elektrische fietsen met alleen een rotatiesensor zorgen voor een constante ondersteuning die soms iets vertraagd over kan komen.
E-bike met een rotatiesensor en een krachtsensor (of trapkrachtsensor)
Deze e-bike is slimmer dan een e-bike met enkel een rotatiesensor. Vaak zijn ze wel wat duurder. De krachtsensor registreert, zoals de naam al doet vermoeden, de trapkracht van de berijder en past de kracht van de motor daarop aan. In de praktijk betekent dit dat de motor uw kracht versterkt. Dus als u veel kracht op het pedaal geeft tijdens het klimmen of versnellen geeft de motor ook veel kracht. Als u daarentegen weinig kracht uitoefent op het pedaal omdat u door een bocht gaat of een constante snelheid wil fietsen dan geeft de motor minder hulp. Het fietsen voelt daarmee dus natuurlijker.
Motor Elektrische Fiets
De motor van een elektrische fiets kan op drie plaatsen in de fiets worden verwerkt: in het voorwiel, in het achterwiel of in het midden bij de trapas. Alle drie de motoren hebben hun eigen voor- en nadelen. De motor zorgt voor trapondersteuning. Eigenlijk is dit een constante wind mee. U kunt zelf instellen hoeveel ondersteuning de motor geeft, vaak met knoppen op het stuur. Alle moderne motoren hebben een goede vrijloop, wat betekent dat de fiets soepel rolt als er geen ondersteuning gevraagd wordt. In dit hoofdstuk gaan we in op de voor- en nadelen van elke locatie.
Voorwielmotor
De voorwielmotor is het meest voorkomend. Dit komt omdat het de eenvoudigste plaats is om een motor te monteren in een fiets. Men hoeft immers alleen het voorwiel te vervangen voor een wiel met een motor en een plekje voor de accu te zoeken en de fiets is elektrisch. De accu wordt bij een fiets met voorwielmotor vaak in de bagagedrager verwerkt. Dit zorgt voor een fijne gewichtsverdeling van de fiets: motor vóór, accu achter. De motor in het voorwiel zorgt dat de fiets als het ware vooruit wordt getrokken via het voorwiel. Omdat u als fietser het achterwiel aandrijft zorgt dat ervoor dat beide wielen worden aangedreven. Sommige mensen ervaren dit als een onnatuurlijk gevoel. Een voorwielmotor werkt meestal met enkel een rotatiesensor. Er zijn een paar modellen die zowel met een kracht- als een rotatiesensor werken. Deze fietsen zijn wel meteen wat hoger geprijsd. Een belangrijk voordeel van de voorwielmotor is dat er geen beperking is in de verdere afmontage van de fiets. Alle soorten versnellingen passen op deze fietsen. De verschillende soorten versnellingen worden later behandeld. Meestal wordt er gekozen voor de naafversnelling. Dit zijn 7 of 8 versnellingen in de achternaaf en de fiets heeft een gesloten kettingkast. Dit zorgt voor veel minder onderhoud en er kan bij stilstand teruggeschakeld worden.
Voordelen voorwielmotor
- Gunstiger geprijsd dan de middenmotor
- Veel keuze in modellen
- Lijkt veel op een normale fiets
- Weinig onderhoud bij naafversnelling
- Schakelen bij stilstand bij naafversnelling
- Accu in de bagagedrager zorgt voor goede gewichtsverdeling
- Stil
Nadelen voorwielmotor
- Het voorwiel trekt u vooruit. Hier moet u aan wennen in het begin
- Er zit meer gewicht aan de voorkant van de fiets
- Een naafversnelling is wat zwaarder
- Sneller slijten van de voorband
- Reageert minder direct
Achterwielmotor
De achterwielmotor zien we het meest terug bij fietsen met een derailleurversnelling: het open versnellingssysteem waarbij ketting en tandwielen zichtbaar zijn. Dit komt omdat de motor in het achterwiel geen ruimte overlaat voor een naafversnelling. In de naaf is immers de motor al verwerkt. Sinds kort is er een alternatief: Pinion. Dit is een versnelling gemonteerd op de trapas. Omdat de achterwielmotor net als u het achterwiel aandrijft voelt dit natuurlijker dan de voorwielmotor. Ook werkt een achterwielmotor vaak met een krachtsensor waardoor de ondersteuning meer op de bereider wordt aangepast. Bij fietsen met een achterwielmotor kan de accu ook in de bagagedrager worden verwerkt, maar vaak zien we de accu terug in het frame zo dicht mogelijk bij de trapas tussen de wielen en laag bij de grond. Dit komt de rijeigenschappen zeer ten goede.
Voordelen achterwielmotor
- Natuurlijk gevoel van aandrijving
- Krachtsensor
- Minder slijtage van aandrijflijn
- Lichter fietsen dankzij de derailleurversnelling
- Veel gebruikt bij sportieve fietsen
- Stil
Nadelen achterwielmotor
- In combinatie met derailleurversnelling meer onderhoud
- Wanneer de accu in de bagagedrager zit, veel gewicht achterop
- Sneller slijten van de achterband
Middenmotor
De laatste tijd heeft de middenmotor een enorme vlucht genomen. De middenmotor zit verwerkt in de fiets bij de trapas. Dit zorgt ervoor dat het gewicht van de motor op het laagste punt tussen de wielen zit. De allerbeste plek voor de rijeigenschappen. Daarom zien we bij elektrische mountainbikes dat er meestal gebruik wordt gemaakt van een middenmotor. Een middenmotor werkt altijd met een rotatiesensor en een krachtsensor. Deze zorgen ervoor dat de kracht van de motor, gecombineerd met uw kracht, naar het achterwiel gaat. Dit geeft een continu gevoel van wind in de rug. Omdat de motor in het frame verwerkt wordt kan de fabrikant geen gebruik maken van een standaard fietsframe. Een fiets met een middenmotor is in de basis ontwikkeld als een e-bike, dus niet een “gewone fiets” waar een motor aan toegevoegd is. Omdat een middenmotor op de trapas is aangesloten zit er een overbrenging met tandwielen in. Deze maakt geluid. Ook hier geldt: probeer uit of u dit storend vindt. De verschillende merken motoren maken ook verschillende geluiden. Waar u het ene geluid storend kunt vinden, vindt u dat bij een andere wellicht helemaal niet.
Voordelen middenmotor
- Meest natuurlijke gevoel van ondersteuning
- Grote actieradius door dynamische ondersteuning
- Weinig storingen door elektronica in de motorbehuizing
- Prettige gewichtsverdeling, dus goede hanteerbaarheid van de fiets
- Vaak hetzelfde merk motor, dus vertrouwd
- Frame speciaal ontwikkeld voor e-bike
Nadelen middenmotor
- Geluid
- Door het aangepast frame gaat de prijs omhoog
- Bij verkeerd gebruik versnelling kleine actieradius
- Vaak een iets hogere instap
Ondersteuning
De hoeveelheid ondersteuning is bij de meeste elektrische fietsen een keuze. De ene fiets biedt veel ondersteuning, de andere heeft minder opties. Veel fietsen hebben een kastje op het stuur met wat knoppen en een display. U kunt dan vaak kiezen uit 3 of 4 niveaus van ondersteuning, de verlichting aan of uitzetten en de weergave van het display aanpassen. Sommige fietsen hebben minder opties. Immers: wat er niet op zit kan ook niet stuk. Bij deze fietsen is de keuze 'aan' of 'uit'. Vaak zien we dit bij no-nonsense fietsen voor verhuur of stevig dagelijks gebruik. Ook bestaan er fietsen met een zogenaamde 'clean look'. Dit betekent geen kabels, kastjes, knopjes et cetera. Ieder merk heeft zijn eigen systeem en zijn eigen overtuiging. Wederom geldt: kijk en probeer wat bij u past.
Actieradius
De meest gestelde vraag en tevens de lastigste om te beantwoorden is: Hoe ver rijdt een elektrische fiets op één acculading: de actieradius? Hoewel dit de laatste tijd steeds minder een probleem wordt, is het nog steeds een zorgpuntje voor veel mensen. De eerste elektrische fietsen hielden het na een kilometer of twintig voor gezien. Even naar huis fietsen was dan geen sinecure; de fietsen waren loodzwaar. De techniek heeft niet stilgezeten en van een actieradius van 100km kijken wij allang niet meer op. Het dubbele is zelfs mogelijk. Maar wat betekent dat, een actieradius van 100km?
De meeste mensen rijden gemiddeld zo’n 20 kilometer per uur op hun e-bike. 100 Kilometer fietsen staat gelijk aan 5 uur non stop fietsen (van ’s morgens 10:00 tot ’s middags 15:00 uur zonder te stoppen). Dat komt bijna niet voor. Mocht u dit wel doen, dan is het leuk om te weten dat heel veel restaurants, cafés en hotels tegenwoordig een oplaadservice hebben voor elektrische fietsen. Als u dan 5 uur heeft gefietst, is een kopje koffie met een taartje wel verdiend. Neem daar even de tijd voor en u kunt er weer flink tegenaan. De fiets kan dat in ieder geval wel...
Waardoor wordt de actieradius beïnvloedt?
Natuurlijk kunnen niet alle elektrische fietsen zomaar 100 kilometer rijden op één acculading. Er zijn verschillende factoren die de actieradius kunnen verkleinen, of juist kunnen vergroten.
Om te beginnen: de accu. De capaciteit van de accu wordt weergegeven in wattuur. Dit getal geeft als het ware de tankinhoud van de fiets weer. Elektrische fietsen hebben doorgaans een accugrootte van tussen de 300 en 600Wh. Natuurlijk zijn er uitzonderingen. In sommige fietsen kunnen twee accu’s van 500Wh. Dan heb je dus 1000Wh tot uw beschikking. Veel ’Wh’s’ zorgen dus voor meer kilometers, maar dat is niet de enige bepalende factor.
Het weer is ook van grote invloed. Een accu werkt het best rond de 20 graden Celsius. Wordt het kouder, of gaat het zelfs vriezen, dan neemt de capaciteit af. Hier zijn geen standaard rekensommetjes voor. U zult het dus zelf moeten ervaren. Een (lithium ion) accu kan minder goed energie opnemen en afgeven bij een lage temperatuur.
Daarnaast lijkt het verbruik van de elektrische fiets op dat van de auto, alleen luistert het wat nauwer. Zorg altijd dat de bandenspanning goed is. Zachte banden zorgen voor een hogere rolweerstand (en meer slijtage). Stevig oppompen is dus belangrijk, maar nooit meer pompen dan op de band staat aangegeven.
Het gebruik van de juiste versnelling is ook belangrijk. Wij zijn graag lui en zetten de fiets in de zwaarste versnelling, met de motor in de hoogste ondersteuning. Met weinig trapomwentelingen fiets je dan toch lekker hard. Dit trekt de accu snel leeg. Schakelt u terug en trapt u niet te zwaar? Dan kunt u zomaar de actieradius verdubbelen. Hoe zwaar is de fiets beladen? Hierbij geldt het totaalgewicht dat verplaatst moet worden. Zo heeft het meenemen van een huisdier of tassen met boodschappen ook invloed op de actieradius.
De waardes die fabrikanten opgeven zijn altijd getest onder laboratoriumomstandigheden. In de praktijk komen we die niet echt tegen. Fijn dus dat iedereen ongeveer gelijk meet, maar houd rekening met lagere waardes dan de fabrikant belooft. Tot slot heeft een accu niet het eeuwige leven: zijn capaciteit neemt af. Of u hem nou vaak gebruikt of niet, ieder jaar doet hij het een stukje minder.
Plek van de accu
De accu is een zeer belangrijk onderdeel van de elektrische fiets. De accu is niet alleen, zoals eerder gezegd, de tankgrootte, maar bepaalt ook de rijeigenschappen van de fiets.
Ondanks dat ze steeds lichter worden zijn accu’s nog steeds flink aan het gewicht. Houd rekening met zo’n drie kilo per accu. De accu wordt op verschillende plekken in de fiets verwerkt:
Op, aan of in de bagagedrager, tussen het achterwiel en zadelbuis of op/in het frame. Let er ook altijd op of een accu uitneembaar is. Dit kan van belang zijn omdat de fiets in een berging of schuur staat zonder stroomvoorziening. Als de accu niet van de fiets verwijderd kan worden is het lastig opladen.
Het onderhoud van de accu
De accu is een kostbaar onderdeel van de elektrische fiets. Het is dan ook belangrijk om te weten dat u met het juiste gebruik de levensduur van de accu zo groot mogelijk kunt laten zijn. Een accu slijt. Dat is niet direct zichtbaar, maar wel merkbaar bij de actieradius. Ieder jaar zal de capaciteit iets afnemen, ook als de accu niet gebruikt wordt. De capaciteit van de accu is meestal wel goed te meten met speciale apparatuur. Een gespecialiseerd dealer kan dit voor u doen. Er zijn verschillende soorten accu’s. Voor het juiste gebruik is het belangrijk om te weten welk soort accu in uw fiets zit.
Accu capaciteit
Naast het voltage van de accu is de capaciteit van belang voor de berijder. De capaciteit van een accu wordt in Wh (Watt/hour, oftewel Watt-uur) aangegeven. U kunt dit zien als de tankinhoud: hoe groter het aantal Wh, hoe langer u kunt rijden met een accu. Natuurlijk is hier een belangrijke nuance. Een 400Wh accu zal in een bakfiets minder kilometers mee kunnen helpen dan bij een lichtgewicht toerfiets.
De bakfiets is zwaarder en de motor zal meer vermogen moeten leveren (en dus meer energie nodig hebben) om te kunnen helpen. Hetzelfde geldt voor een speed pedelec: hogere snelheid vraagt meer vermogen en dus meer energie. Om het voor u eenvoudiger te maken kunt u rekening houden met het volgende: de minimale accucapaciteit van een moderne elektrische fiets is 300Wh. De maximale capaciteit momenteel rond de 1000Wh. Dit is, door de verschillende omstandigheden, niet uit te drukken in een hoeveelheid kilometers. U heeft nu wel een indruk waar de accu van uw keuze zich in het spectrum bevindt.
Gewicht Elektrische Fiets
De tijd dat de elektrische fiets meer dan 30 kilo weegt is voorbij. Toch weegt een elektrische fiets altijd meer dan een gewone fiets. Het is immers een gewone fiets waarbij een motor en accu zijn toegevoegd. Bij niet elektrische fietsen loopt het gewicht grofweg uiteen van 6 kilo (zeer lichte racefiets) tot 25 kilo (degelijke transportfiets). Een elektrische fiets weegt hetzelfde plus het gewicht van motor en accu, samen vaak een kilo of 6. De lichtste elektrische racefiets weegt momenteel zo’n 11 kilo, maar een degelijke transportfiets gaat ruim over de 35 kilo heen. Er is dus geen standaard gewicht voor een elektrische fiets. Ter vergelijking: een elektrische stadsfiets weegt over het algemeen tussen de 22-26 kg.
Het is verstandig om van tevoren te bedenken hoe belangrijk het gewicht van de fiets voor u is. Bergt u de fiets bijvoorbeeld altijd op in uw kelder onder uw huis of appartementencomplex? Dan moet u de fiets waarschijnlijk langs een trap omhoog en omlaag rollen. Hierbij speelt het gewicht een belangrijke rol. Veel elektrische fietsen hebben een speciale loopstand, waarbij de motor meehelpt op wandeltempo. Wanneer u enkel woon-werk verkeer doet met de fiets, de fiets nooit optilt en nooit met de fiets aan de hand loopt, dan is het gewicht voor u veel minder van belang.
De plek waar de motor en accu zich in de fiets begeven bepalen ook de hanteerbaarheid. Heeft u een e-bike met de motor in het voorwiel, dan zult u merken dat u de voorkant van de fiets minder makkelijk optilt. Zit de motor in het achterwiel, dan is de voorkant licht en is de fiets makkelijker handelbaar als u met de fiets loopt.
Veel mensen nemen de elektrische fiets mee op vakantie, achterop de auto of op de dissel van de caravan. Ook hierbij is het gewicht van belang. Niet alleen omdat u de fiets simpelweg op de drager zult moeten tillen, maar ook omdat het gewicht van de fiets(en) gauw aan de maximale kogeldruk van de auto komt. Houd er altijd rekening mee dat u bij het gewicht van beide fietsen het gewicht van de drager meetelt om te controleren of u de maximale kogeldruk niet overschrijdt.
Aandrijflijn
De aandrijflijn van de fiets zorgt, zoals de naam doet vermoeden, voor de aandrijving van de fiets. Ook hier is een aantal verschillende soorten van met elk zijn eigen voor- en nadelen. Alle soorten kennen we al van de normale, niet-elektrische, fietsen.
Ketting
Veruit de meeste fietsen zijn voorzien van een ketting & tandwielaandrijving. Deze kettingen lijken allemaal op elkaar, maar grof gezegd zijn er twee varianten; een type voor fietsen met een naafversnelling (of zonder versnelling) en een type voor fietsen met een derailleurversnelling.
Voordelen
- Bewezen systeem
- Efficiënt
- Eenvoudige techniek
- Toepasbaar bij elk frame
Nadelen
- Vergt onderhoud
- Onderhevig aan slijtage
- Geeft af
Riemaandrijving
Steeds vaker worden fietsen uitgevoerd met een tandriemoverbrenging ook wel beltdrive genoemd. Dit is een betrouwbare techniek die uit de automotive branche komt.
Voordelen
- Onderhoudsarm
- Stil
- Schoon
- Ongevoelig voor weersomstandigheden
Nadelen
- Aangepast frame nodig
- Meer weerstand
Versnellingen
De naafversnelling
De naafversnelling is een gesloten systeem waarbij de versnellingen zijn weggewerkt in de achternaaf van de fiets. Meestal heeft de fiets dan een gesloten en daarmee onderhoudsarme kettingkast. Het aantal versnellingen varieert van 3 tot maximaal 14 versnellingen. De uitzondering op deze regel is de traploze naafversnelling van het merk Enveolo / NuVinci. Een naafversnelling wordt altijd gecombineerd met een voorwiel- of middenmotor.
Voordelen
- Onderhoudsarm
- Eenvoudig te bedienen met een draaischakelaar op het stuur
- Schakelen bij stilstand
- Geen vieze kleren door dichte kettingkast
Nadelen
- Iets zwaarder in het gewicht
- Hogere rolweerstand dus zwaarder fietsen (uitzonderingen daargelaten)
- Beperkt aantal versnellingen
De derailleurversnelling
Dit is het 'open' versnellingssysteem. Een derailleurversnelling zit meestal op de sportievere fietsen en vinden we ook terug op racefietsen en mountainbikes. Er zijn grote kwaliteitsverschillen in dit type versnelling. Het merk en type van versnelling is daarom van grote invloed op de prijs. Het aantal versnellingen varieert van 9 tot maar liefst 30 verzetten. Bij de derailleurversnelling zijn alle types motoren mogelijk, dus zowel voorwiel-, achterwiel- en middenmotor zijn een optie. Een derailleurversnelling heeft vaak meer versnellingen dan een gesloten naafversnelling. Voordeel hiervan is dat de verzetten dichter bij elkaar liggen en dat u dus eerder de juiste cadans (aantal trapomwentelingen) vindt. Ook heeft een derailleurversnelling de laagste rolweerstand. De fiets rijdt dus lichter en dit is gunstig voor de actieradius.
Voordelen
- Licht in gewicht
- Laagste rolweerstand
- Grotere actieradius
- Veel variatie in verzetten (aantal trapomwentelingen)
- Sportieve uitstraling
Nadelen
- Onderhoudsgevoelig
- Slijtagegevoelig
Pinion versnelling
Dit specifieke systeem wordt gemonteerd op de plek van de trapas. In feite is dit een 'versnellingsbak' voor de fiets. U heeft de keuze tussen 9 of 18 versnellingen die op traditionele wijze worden bediend met een draaiknop op het stuur. Dit volledig gesloten systeem heeft als grote voordeel dat er in combinatie met een achterwielmotor tóch een onderhoudsarme aandrijflijn kan worden gecreëerd.
Voordelen
- Onderhoudsarm
- Gesloten systeem te combineren met wielmotor
- Veel variatie in verzetten (aantal trapomwentelingen)
Nadelen
- Hogere prijs
- Vergt aanpassing van fietsframe
Elektrische versnelling
Een aantal naaf- en derailleurversnellingen kan worden uitgevoerd met een elektronische bediening. In sommige gevallen heeft deze ook nog een automaatfunctie waarbij de cadans (aantal trapomwentelingen p/min) door de gebruiker in te stellen is.
Voordelen
- Nauwkeuriger
- Bij automaat grotere actieradius
- Betrouwbaarder
Nadelen
- Hogere prijs
Ervaar het zelf
Probeer zelf een elektrische fiets uit bij E Bike Masters
- Vrijblijvende proefritten
- Multi-branded
- Uit voorraad leverbaar
- Betaalopties
- Onderhoud in eigen werkplaats